BỘ DỤNG CỤ THÍ NGHIỆM BENTONITE
Bộ thí nghiệm gồm có:
-Cân đo tỷ trọng bùn khoan, dãi đo từ 0.96 - 2g/cm3.
-Dụng cụ đo hàm lượng cát, gồm ống thủy tinh và lưới lọc cát đường kính 0.075mm
-Cốc và phễu đo độ nhớt
-Valy bằng nhôm, sách hướng dẫn sử dụng
Bộ dụng cụ thí nghiệm bentonite dùng để thử các chỉ tiêu cơ, lý, hóa của dung dịch bentonite. Dung dịch bentonite gồm nước sạch, bentonite, và các loại hóa chất khác có chức năng tạo màng cách nước giữa thành hố khoan và đất tự nhiên, đồng thời giữ ổn định cho thành hố khoan. Bentonite là loại khoáng sét tự nhiên, có các tính chất như trương nở, hấp phụ, kết dính, trơ, nhớt và dẻo. Dung dịch bentonite gồm nước sạch, bentonite, và các loại hóa chất khác có chức năng tạo màng cách nước giữa thành hố khoan và đất tự nhiên, đồng thời giữ ổn định cho thành hố khoan.
Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 11893:2017 Tiêu chuẩn quy định Phương pháp thử các chỉ tiêu cơ, lý, hóa của dung dịch bentonite
Một số tính chất dung dịch bentonite:
Khối lượng riêng dung dịch bentonite phụ thuộc vào tỷ lệ và tính chất vật liệu bentonite và nước để pha chế dung dịch.
Độ ổn định dung dịch bentonite là khả năng duy trì dung dịch bentonite ở trạng thái keo, được xác định bằng hiệu số khối lượng riêng giữa phần bên dưới và phần bên trên ở trong cùng dung dịch bentonite.
Độ nhớt phễu Marsh dung dịch bentonite là thời gian tính bằng giây cho 500ml dung dịch chảy vào cốc tiêu chuẩn có vạch chia độ từ phễu Marsh.
Hàm lượng cát dung dịch bentonite là lượng cát thu được khi để dung dịch pha loãng bằng nước sạch theo tỷ lệ 9:1 sau một phút, được tính bằng % thể tích dung dịch.
Lượng tách nước của dung dịch bentonite là lượng nước tách ra khỏi dung dịch dưới tác dụng của áp suất dư
Độ dày áo sét dung dịch bentonite là chiều dày của lớp sét, đặc trưng cho khả năng tạo thành vách của dung dịch bentonite
Phương pháp xác định khối lượng riêng dung dịch bentonite:
Nguyên lý: Khối lượng của một thể tích không đổi dung dịch bentonite được đánh giá thông qua việc di chuyển 1 quả cân dọc theo 1 thang chia độ tăng dần trên cán cân của dụng cụ cân tỷ trọng. Khối lượng riêng của dung dịch bentonite sau đó được đọc trực tiếp từ thang chia độ sau khi cân được cân bằng.
Dụng cụ: Cân tỷ trọng có độ chính xác 0.01 g/cm3, hộp cân, thang chia độ, quả cân, bầu chứa, nắp đậy. Dụng cụ cân tỷ trọng phải được hiệu chỉnh thường xuyên bằng nước cất theo TCVN 4851: 1989. Nước cất có khối lượng riêng 1g/cm3 ở 25C
Các bước tiến hành:
Đặt dụng cụ cân ở mức chuẩn, trên 1 nền phẵng
Rót đầy dung dịch bentonite vào 1 bầu chứa khô, sạch. Đậy nắp trên bầu chứa và xoay nắp cho đến khi chặt (đảm bảo một ít dung dịch tràn qua lỗ nắp)
Rửa ,lau dung dịch bên ngoài bầu chứa
Đặt cán cân vào giá đỡ và điều chỉnh quả cân trên thang đo cho đến khi cân cân bằng nằm ngang. Cán cân thăng bằng được đánh giá thông qua bọt thủy trên cán cân.
Đọc chỉ số đo ở bên trái quả cân. Ghi lại kết quả đo.
Làm sạch và khô sau mỗi lần sử dụng.
Phương pháp xác định độ nhớt bentonite bằng phễu Marsh:
Nguyên lý: Dung dịch bentonite đổ vào phễu Marsh. Sau đó cho dung dịch chảy từ phễu vào cốc chia vạch. Độ nhớt là thời gian để dung dịch bentonite điền đầy thể tích 500ml trong cốc chia vạch.
Thiết bị dụng cụ:
Phễu côn có bề rộng 305mm và đường kính 152mm. Thiết bị có sàng thô đặt ở đỉnh và 1 lỗ đặt phía đáy. Dung tích chứa từ lỗ đáy đến sàng thô đỉnh côn là 1500ml. Phễu côn có thể làm từ nhựa, kim loại hoặc các vật liệu có độ cứng đạt yêu cầu.
Vòi phễu rót có độ dài 51mm và đường kính trong 4.75m
Cốc có vạch chia mức có thể làm từ kim loại hoặc nhựa có thể tích 946ml
Đồng hồ bấm giây có độ chính xác 0.5s
Nhiệt kế từ 0-105C có độ chính xác 1C.
Mẫu thử và dụng cụ làm sạch.
Mẫu thí nghiệm: Tại hiện trường, lấy 7.5 lít mẫu đại diện của dung dịch thử. Trong phòng thí nghiệm lấy theo tiêu chuẩn như trên. Dung tích yêu cầu cho 1 lần thử là 700ml.
Hiệu chỉnh phễu Marsh:
Làm đầy phễu bằng 1500ml nước. Nếu mặt nước trùng với sàng thô, không được vượt qua. Nếu mặt nước ở phía trên hoặc phía dưới sàng thô, điểm xác định có thể dùng để tham khảo khi làm thí nghiệm.
Xác định thời gian dòng chảy cho 946ml nước là 26s tại 25C. Nước sạch phải phù hợp với tiêu chuẩn TCVN 4851.
Phương pháp tiến hành:
Cốc và phễu phải được làm khô và sạch.
Dùng ngón tay bịt vòi phễu Marsh và đổ dung dịch theo Phương thẳng đứng đến sàng thô
Giữ phễu bên trên cốc vạch chia mức. Bỏ ngón tay bịt và bắt đầu đếm thời gian.
Đo thời gian đến khi dung dịch điền đầy cốc dến vạch chia mức 500ml.
Lặp lại thí nghiệm ít nhất 3 lần và lấy kết quả trung bình
Địa điểm cung cấp Bộ dụng cụ thí nghiệm bentonite: Thành Phố Hồ Chí Minh (Sài Gòn), Đồng Nai, Bình Dương, Tây Ninh, Bình Phước, Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, kon Tum, Phú Yên, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Bình Thuận, Ninh Thuận, Vũng Tàu, Quảng Nam,Quảng Ngãi, Đà Nẵng, Đồng Tháp, Long An, Tiền Giang, Vũng Tàu, Vĩnh Long, Bến Tre, Cần Thơ, Kiên Giang, Hậu Giang, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Thừa Thiên Huế, Quảng Trị, Quảng Bình, Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa, Ninh Bình, Nam Định, Thái Bình, Hà Nam, Hòa Bình, Hưng Yên, Hải Phòng, Hải Dương, Bắc Ninh, Sơn La, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Quảng Ninh, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Yên Bái, Tuyên Quang, Bắc Cạn, Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Hà Nội.
Địa điểm Thiết bị thí nghiệm bentonite tại TP.HCM: Quận 1, Quận 2, Quận 3, Quận 4, Quận 5, Quận 6, Quận 7, Quận 8, Quận 9, Quận 10, Quận 11, Quận 12, Quận Thủ Đức, Quận Bình Thạnh, Quận Gò Vấp, Quận Phú Nhuận, Quận Tân Phú, Quận Phú Nhuận, Quận Bình Tân, Quận Tân Bình, Huyện Nhà Bè, Huyện Bình Chánh, Huyện Hóc Môn, Huyện Củ Chi, Huyện Cần Giờ.
